Kinderen die de overstap maken naar het voortgezet onderwijs, stoppen soms met sporten. Een nieuwe fase in het leven breekt aan. Veel dingen die je als basisscholier nog vanzelfsprekend vond, krijgen een andere betekenis. Joost Groenewegen van Team Sportservice Haarlemmermeer ziet het regelmatig gebeuren. ‘Misschien deed je in groep 8 nog aan sport omdat je het nu eenmaal gewend was. In de brugklas is het opeens niet meer zo stoer. Of je dénkt dat het niet stoer is. Als puber wil je vooral niet dat anderen iets gek vinden.’ Uit vragenlijsten bleek wat het voor jonge vmbo’ers lastig maakt te blijven sporten. De belangrijkste belemmeringen: wennen na de basisschool, te druk met huiswerk, liever chillen met vrienden en andere interesses dan voorheen.

Het idee was om vooral de inactieve leerlingen te betrekken. Deze groep kwam naar voren door alle leerlingen een fittest af te nemen, vertelt Groenewegen. Met de groep die minder goed scoorde en volgens de vragenlijst ook weinig bewoog, zijn kennismakingsgesprekken gevoerd. In zo’n gesprek werd al snel duidelijk waarom een leerling wel of niet gemotiveerd is te bewegen of te sporten. Met motiverende gespreksvoering is verder uitgediept waar ze misschien wél warm voor zouden lopen. De volgende stap waren kennismakingslessen, met bijdragen vanuit deelnemende sportverenigingen. De leerlingen konden van alles uitproberen, van judo of tennis tot CrossFit – een combinatie van gewichtheffen, atletiek en gymnastiek – en trampolinespringen. Terwijl ze intussen op school konden meedoen met Pauzesport.

Cruciaal is de persoonlijke benadering met stimulerende gesprekken, aldus Groenewegen. ‘De docenten en de begeleiders van sportverenigingen hebben een tweedaagse cursus in motiverende gespreksvoering gehad. Het is niet genoeg om jongeren zomaar wat beweegmogelijkheden voor te schotelen. Het gaat erom echt met ze te praten, een warme band met ze aan te gaan. Dan kun je in gesprek komen over hun intrinsieke motivatie om te bewegen. Wat zoekt een leerling? Het werkt alleen als het ook echt uit hem- of haarzelf komt.’ Die ‘warme band’ is minstens zo belangrijk voor het behoud van het netwerk. Zodat de gymdocenten blijvend korte lijntjes hebben met de verenigingen waar hun leerlingen kunnen sporten.