Kunst & Knelpunt

‘Dat is toch veel te duur?’

Leestijd: 2,5 minuut

Niet de focus op schoolverzuim, maar juist op de aanwezigheid van de middelbaar scholier. Het maakt een wereld van verschil. Maar dan moet je scholen wel kunnen overtuigen om aan je proeftuin mee te doen. Dat bleek voor C4Youth nog niet zo makkelijk.

‘De eerste neiging van het voortgezet onderwijs is om het niet aan te gaan, zo’n nieuw concept om schoolaanwezigheid te bevorderen’, weet projectleider Hermien Maarsingh van Kennis- en leerwerkplaats C4Youth uit ervaring. ‘Maar we lieten ons niet wegsturen met dooddoeners als “Veel te duur” of “Werkt het wel?”. Binnen de werkplaats geloven wij dat je schooluitval en gebruik van jeugdzorg eenvoudiger kunt voorkomen: met écht contact tussen de leerling, het gezin en school.’

Tijdens de verkenningsfase van het onderzoek ‘Schooluitval in het voortgezet onderwijs voorkomen’ kwamen de behoeften van leerlingen en ouders duidelijk naar boven. ‘Oprechte aandacht en een vertrouwensband met iemand op school. En eigenaarschap, oftewel zeggenschap over hun eigen probleem en de mogelijke oplossing.’

Brugklassers krijgen les in levensvaardigheden

Leren praten over stress

Daarin voorziet de proeftuin, denken de projectleiders, professionals, leerlingen en ouders van het Groningse participatief actieonderzoek. ‘Bijvoorbeeld door de overgang van basisschool naar middelbare school beter te laten aansluiten op die behoeften. Zo komen de mentor en orthopedagoog in het eerste jaar aan huis, om kennis te maken met de leerling en het gezin. En krijgen de brugklassers van de orthopedagoog les in persoonlijke ontwikkeling en levensvaardigheden.’

Dus niet pas een interventie wanneer schoolverzuim al een feit is, maar investeren aan de voorkant. Naast de begeleiding voor de brugklasser geeft een werkgroep geregeld feedback aan de onderzoekers, en lopen de onderzoekers regelmatig mee met de mentor en directeur van de school. ‘Pas als je dat állemaal combineert, ervan leert en bijstuurt, kom je tot het resultaat’, gelooft Hermien, ‘We zien dat de brugklassers leren praten over stress die ze ervaren, maar ook over de regels die ze samen bedenken en hanteren in de klas.’

Omdat het geen standaard onderzoek was ...

moesten we goed uitleggen wat we wilden

Hermien: ‘De kosten voor de school bleken erg mee te vallen. Maar wat we wilden doen, vroeg veel uitleg aan scholen, omdat het geen standaard onderzoeksopzet was. We zetten in op meerdere veranderingen tegelijk. En we leren en evalueren ook meteen, zodat we direct kunnen aanpassen als iets niet goed werkt. Het duurde even voordat er een onderwijsinstelling bereid was mee te doen.’

Het Dr. Aletta Jacobs College in Hoogezand startte met een brede brugklas en had interesse.
Het bleek te kort dag om de kennismakingsgesprekken met de leerlingen voor de zomervakantie te houden. ‘Daarnaast was tijd vinden om regelmatig met elkaar te reflecteren lastig. Daarom praten we tegelijk met de mentor en brugklascoördinator, en spreken de ouders tijdens de ouderavond.’

Gemakkelijker passende ondersteuning

Ondanks de langere aanloop glimt de projectleider bij de eerste resultaten: ‘Het is een hechte brugklas geworden door de gesprekken met alle ouders en leerlingen en door de lessen levensvaardigheden. Dit heeft het onderlinge vertrouwen in elkaar, de mentor en orthopedagoog vergroot. De mentor voelt zich gesteund door de intensievere betrokkenheid van de orthopedagoog. Ook krijgt de leerling die het nodig heeft, makkelijker passende ondersteuning binnen de school. Een kleine aanpassing van het rooster kan al helpen om beter met prikkels om te gaan en zo uitval of verzuim te voorkomen. Grote aanpassingen zijn vaak helemaal niet nodig.’