Column

Van aardappelreepjes naar brede aanpak

Leestijd: 2,5 minuten

Patatsnijders zijn we. Die reepjes maken van één aardappel. Samen­hangende gezins­problemen splitsen we in verschillende hulpvragen, want dat past beter bij de gefrag­men­teerde inrichting van hulp, zorg en begeleiding.

Erik Dannenberg is voorzitter van Divosa met ruime ervaring als hulp­verlener, beleidsmaker en adviseur in het sociaal domein. Deze wisselcolumn biedt telkens een net iets andere kijk op onderzoek en de praktijk in de jeugd­sector.

Single issue-clubs

Stap niet in de valkuil van het bijeen proberen te brengen van de totaal versnipperde zorg met casuïstiekoverleg en samenwerking op maat. Laten we beginnen met fundamenteel anders kijken naar gezinnen. Generalistisch, waarbij professionals met een brede blik zich op bepaalde vlakken bijscholen. En hoog-specialistische zorg invliegen als het moet en weer afschalen als dat kan. Zoals de betrokkenheid van de huisarts blijft als je naar het ziekenhuis moet.
De afgelopen decennia zagen we dat licht ambulante ggz fuseert met intramurale ggz en dat lichte jeugdzorg samengaat met zwaardere jeugdzorg. Oftewel: organisaties fuseerden vooral met dezelfde soort organisaties. Daarmee creëer je niets nieuws, maar je genereert vooral grote, bovenregionale single issue-clubs. 

Gebiedsdenken

Een goede tegenhanger is investeren in gebiedsgerichte inrichting. In een buurt komt alles samen: school, openbare ruimte, schulden, hangjongeren. Geef professionals in een wijk een gezamenlijk lumpsumbedrag en ruime kaders, zodat ze kunnen en mogen doen wat nodig is. Dat stimuleert gebiedsdenken in plaats van doelgroepdenken.
Het liefst zou ik één Wet op het Sociaal Domein zien, in plaats van de Jeugdwet, WMO, Participatiewet en zo verder. Maar daar moeten we niet op gaan wachten: doe gewoon net alsof-ie er al is. Start met een probleem dat voor het gezin zelf bovenop de stapel ligt. Dat is échte aandacht. Zodra ze een klein succesje ervaren, krijgen ze vertrouwen in het aanpakken van meer problemen.

Ongelijksoortige organisaties

De term integraal samenwerken is wat mij betreft een mindset van samenhangende ondersteuning faciliteren. Dus de woningcorporatie die optrekt met de hulpverlening, thuiszorg, gemeente, dagbesteding. Ofwel integraal werken tussen ongelijksoortige organisaties. Laat een welzijnsorganisatie eens fuseren met de (jeugd-)ggz bijvoorbeeld. Daar kunnen creatieve aanpakken uit voortkomen. 
Als ik een wens mag doen: laten de kenniswerkplaatsen het gebiedsgericht werken ondersteunen en van nog meer kennis voorzien. Dan hebben we de term integraal werken niet eens meer nodig. Dat is dan normaal geworden.’

Wat integraal werken precies is, lees je in de rubriek Gluren bij de buren

KENNISMAGAZINE JEUGD is een uitgave van ZonMw in samenwerking met de regionale kenniswerkplaatsen jeugd. Deze werkplaatsen verbeterden in de afgelopen jaren op lokaal en regionaal niveau de zorg voor jeugd. De kracht van deze werkplaatsen is  doorlopend, gelijkwaardig samenwerken, leren en verbeteren. Met als doel: bijdragen aan het gezond, veilig en kansrijk opgroeien van kinderen en jongeren.

De 5 digitale edities met elk een eigen thema delen de opbrengsten uit het ZonMw-programma Regionale Kenniswerkplaatsen Jeugd en andere ZonMw-programma’s. Zodat professionals en beleidsmedewerkers die werken met kinderen, jongeren en hun gezinnen aan de slag kunnen met deze nieuwe werkwijzen, innovaties, methodieken en tools. Vragen of opmerkingen? Mail naar werkplaatsenjeugd@zonmw.nl

Editie 2

Samenwerken voor en met het gezin

In de Jeugdwet staan onder meer als transformatiedoelen: snellere jeugdhulp op maat en dicht bij huis, betere samenwerking rond gezinnen en benutten van het sociale netwerk. De regionale kenniswerkplaatsen jeugd onderzochten en onderzoeken hoe je daarbij samenwerkt voor en met gezinnen en wat het oplevert. Raak geïnspireerd door dit magazine om hiermee zelf aan de slag te gaan!